Kyrgyzstan

Vị trí
Quốc kỳ
Thông tin cơ bản
Thủ đô	Bishkek
Chính phủ	Cộng hòa
Tiền tệ	Kyrgyz som (KGS)
Diện tích	198.500 km2
Dân số	5.213.898 (ước tính tháng 7 năm 2006)
Ngôn ngữ	Tiếng Kyrgyz, tiếng Nga
Tôn giáo	Hồi giáo 75%, Chính thống giáo Nga 20%, khác 5%
Hệ thống điện	220V/50Hz, ổ cắm châu Âu
Mã số điện thoại	+996
Internet TLD	.kg
Múi giờ	UTC +6

Phong cảnh Ala Archa phía ngoài Bishkek

Kyrgyzstan (tiếng Kyrgyz: Кыргызстан; tiếng Nga: Киргизия, tuỳ từng trường hợp còn được dịch thành Kirgizia hay Kirghizia; phát âm: Cư-rơ-gư-xtan) (đánh vần theo IPA: /ˈkəːgɪztan/), tên chính thức Cộng hoà Kyrgyz, là một quốc gia tại Trung Á. Nằm kín trong lục địa và nhiều đồi núi, nước này giáp biên giới với Kazakhstan ở phía bắc, Uzbekistan ở phía tây, Tajikistan ở phía tây nam và Cộng hoà Nhân dân Trung Hoa ở phía đông nam.

Tổng quan

Người Scyth cổ đã sinh sống trên phần lớn khu vực ngày nay là Kyrgyzstan. Với sự biến mất của những người Kyrgyz chuyển từ Siberia. Người Kyrgyz là hậu duệ của bộ tộc từ vùng Tuvan của Nga, trong đó di cư đến khu vực nay gọi là Kyrgyzstan trong thế kỷ 13, trong sự trỗi dậy của đế chế Mông Cổ.

Theo những khám phá lịch sử gần đây, lịch sử Kyrgyz bắt đầu từ năm 201 trước Công Nguyên. Ban đầu người Kyrgyz sống ở vùng thượng châu thổ Sông Yenisey, trung tâm Siberia. Sự khám phá những nền văn hóa Pazyryk và Tashtyk cho thấy chúng có pha trộn các yếu tố văn hóa từ các bộ lạc du mục Turkic và Iran. Các văn bản Trung Quốc và Hồi giáo giai đoạn thế kỷ 7–12 Công nguyên miêu tả người Kyrgyz là giống người tóc đỏ với nước da sáng và mắt xanh lá cây hay xanh nước biển.

Mặt khác nguồn gốc người Kyrgyz từ dân bản địa Siberia đã được xác nhận sau những cuộc nghiên cứu di truyền học gần đây. Đáng chú Ý, 63% đàn ông Kyrgyz hiện đại có chung Haplogroup R1a1 (Y-DNA) với người Tajik (64%), người Ukraine (54%), người Ba Lan (56%) và thậm chí người Iceland (25%). Haplogroup R1a1 (Y-DNA) được cho là tín hiệu của những người nói các ngôn ngữ Proto-Indo-European.

Quốc gia Kyrgyz mở rộng nhất sau khi đánh bại Vương quốc Khan Uighur năm 840 Công Nguyên. Sau đó Kyrgyz nhanh chóng tiến xa tới tận dãy Thiên Sơn và tiếp tục duy trì ảnh hưởng của họ trên vùng đất này trong khoảng 200 năm. Tuy nhiên, ở thế kỷ 12, ảnh hưởng của Kyrgyz chỉ còn tới Dãy Altay và Núi Sayan vì sự mở rộng của Đế quốc Mông Cổ đang trên đà hình thành. Với sự xuất hiện của Đế quốc Mông Cổ ở thế kỷ 13, người Kyrgyz đã di cư về phía nam.

Nhiều sắc tộc Turkic đã cai trị họ cho tới năm 1685, khi họ rơi vào quyền kiểm soát của Kalmyks (Oirats, Dzungars).

Năm 1876 khu vực này đã được đưa vào đế chế Nga và sau đó là Liên Xô. Sự sáp nhập Nga hoàng đã đến rất nhiều người nhập cư Slavic rằng thay thế người Kyrgyz và cây trồng trên đồng cỏ của họ. Trong Thế chiến I, nhiều người Kyrgyz từ chối hỗ trợ quân đội Nga hoàng và nhiều người đã bị thảm sát.

Sau khi thành lập Liên Xô, Kyrgyzstan thay đổi đáng kể như công nghiệp đã tiếp nhận và đưa các nhà máy, hầm mỏ, và các trường đại học. Ảnh hưởng của Liên Xô trên Kyrgyzstan đã cảm thấy mạnh mẽ và nhiều truyền thống trước khi Liên Xô và các nền văn hóa đã bị mất và chỉ được tái khám phá gần đây. Ngoài ra, dân tộc thiểu số bị trục xuất đến Kyrgyzstan, trong đó có Đức, người Kurd, người Chechnya, Ba Lan, và người Do Thái. Ngoài ra, Ouighur và Dungan Trung Quốc Hồi giáo định cư tại Kyrgyzstan. Sự kết hợp của các quần thể làm cho Kyrgyzstan một trong những dân số đa dạng sắc tộc nhất ở Châu Á.

Ngày 31 tháng 8 năm 1991 đánh dấu một sự kiện lớn trong lịch sử của Kyrgyzstan. Sau khi tình trạng bất ổn trong khu vực khác nhau trên toàn Liên Xô, một cuộc đảo chính tại Moskva chống lại chế độ của Mikhail Gorbachev thất bại. Động thái này chống lại chính quyền trung ương thÚc đẩy cơ cấu quyền lực Kyrgyzstan tuyên bố độc lập từ Liên Xô, Kyrgyzstan cũng trải qua các cuộc bầu cử của đảng không cộng sản chủ tịch ủng hộ chỉ trong khu vực Trung Á, một nhà vật lÝ tên là Askar Akayev.

Tháng 10 năm 1991, Akayev là ứng cử viên duy nhất tranh cử và chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống của nước Cộng hòa mới qua bỏ phiếu trực tiếp, với 95% phiếu bầu. Cùng với các đại biểu của 7 nước cộng hòa khác, cũng trong tháng 10, ông kÝ kết Hiệp ước Cộng đồng Kinh tế Mới. Cuối cùng, ngày 21 tháng 12 năm 1991, Kyrgyzstan cùng bốn nước cộng hòa khác vùng Trung Á chính thức gia nhập Cộng đồng các quốc gia độc lập mới được thành lập. Năm 1992, Kyrgyzstan gia nhập Liên hiệp quốc và Tổ chức An ninh và Hợp tác Châu Âu (CSCE).

Cuộc "Cách mạng Tulip," sau cuộc bầu cử nghị viện tháng 3 năm 2005, đã buộc Tổng thống Akayev phải từ chức ngày 4 tháng 4 năm 2005. Các lãnh đạo phe đối lập đã thành lập một liên minh và một chính phủ mới dưới sự lãnh đạo của Tổng thống Kurmanbek Bakiyev và Thủ tướng Feliks Kulov.

Tuy nhiên, sự ổn định chính trị dường như còn mong manh, bởi nhiều nhóm và phe phái được cho là có liên quan tới tội phạm có tổ chức đang gắng sức giành quyền lực. Ba trong 75 thành viên Nghị viện được bầu tháng 3 năm 2005 đã bị ám sát, và một thành viên khác bị ám sát ngày 10 tháng 5 năm 2006 một thời gian ngắn sau khi trúng cử chiếc ghế trống của anh mình đã bị ám sát trước đó. Tất cả bốn người đều bị cho là có liên quan trực tiếp tới các hoạt động kinh doanh bất hợp Pháp.

Vùng

Các vùng thuộc Kyrgyzstan

Do có một số dãy núi, Kyrgyzstan có thể được chia thành khu vực phía Bắc và phía Nam. Khu vực phía Bắc (lạnh hơn) bao gồm Chui, Issyk-Kul, Talas, và Naryn. Trong khi khu vực phía Nam (ấm hơn) gồm Jalalabad, Osh. và Batken. Nửa phía nam của Kyrgyzstan cũng là một phần của thung lũng Fergana, một vùng nông nghiệp màu mỡ được chia sẻ bởi Kyrgyzstan, Uzbekistan và Tajikistan.

Bishkek và Tây Bắc Khu vực xung quanh Bishkek là nơi sinh sống của hầu hết dân số cả nước và có Vườn quốc gia Ala Archa tuyệt đẹp. Phía tây vùng này ít được du khách ghé thăm và có dân cư thưa thớt.

Issyk Kul và Thiên Sơn Những người ưa mạo hiểm đến thăm đất nước xa xôi này chắc chắn biết đến vùng này, với núi cao xinh đẹp, hồ nước mặn Issyk Kul, và dãy núi Thiên Sơn hùng vĩ.

Thung lũng Ferghana Văn hóa đa dạng, khí hậu nóng hơn và nằm ở vùng thấp hơn so với phần còn lại của đất nước, Thung lũng Ferghana rất kỳ lạ và là một vùng nông nghiệp màu mỡ nằm trên lãnh thổ Kyrgyzstan, Uzbekistan và Tajikistan.

Vùng Naryn Vùng lớn nhất, nghèo nhất, hẻo lánh nhất nhưng cũng đậm nét văn hóa nhất của Kyrgyzstan. Nơi đây có những ngọn núi tuyệt đẹp, đồng cỏ trên núi cao và Hồ Son-Kul đẹp như tranh vẽ, nơi thu hút những đàn cừu và ngựa lớn vào mùa hè, vì khu vực này chủ yếu là chăn nuôi gia súc.

Thành phố

• Bishkek (tiếng Nga và tiếng Kyrgyz: Бишкек) là thủ đô và là thành phố lớn nhất của Kyrgyzstan.
• Balykchy — lối vào phía tây của hồ Issyk Kul.
• Jalal-Abad —
• Karakol —
• Kochkor — lối vào núi Thiên Sơn.
• Naryn — gần Thiên Sơn, hồ Song Kul.
• Osh — thành phố lớn thứ 2 Kyrgyzstan, với 3.000 năm tưổi.
• Talas — thị trấn nằm phía bắc vườn quốc gia Besh-Tash.
• Tokmok — gần Bishkek.

Các điểm đến khác

• Hồ Issyk Kul — hòn ngọc của Trung Á.
• Hồ Song Kul —
• Hồ Kul Ukuk
• Vườn quốc gia Ala Archa

Đến

Visa

Công dân Việt Nam được miễn thị thực không không phân biệt mục đích nhập cảnh. Công dân của Úc, Áo, Bỉ, Bosnia và Herzegovina, Bulgaria, Canada, Croatia, Síp, Séc, Đan Mạch, Estonia, Phần Lan, Pháp, Đức, Hy Lạp, Hungary, Iceland, Ai-len, Israel, Italia, Latvia, Liechtenstein, Lithuania, Luxembourg, Macedonia, Man-ta, Monaco, Montenegro, Hà Lan, New Zealand, Na Uy, Ba Lan, Bồ Đào Nha, Romania, Serbia, Singapore, Slovakia, Slovenia, Hàn Hàn Quốc, Tây Ban Nha, Thụy Điển, Thụy Sĩ, Thổ Nhĩ Kỳ, Vương quốc Anh và Hoa Kỳ không yêu cầu một thư mời. Công dân của Nhật Bản không cần thị thực vào Kyrgyzstan.

Công dân của Úc, Áo, Bỉ, Bulgaria, Canada, Croatia, Cộng hòa Séc, Đan Mạch, Phần Lan, Pháp, Đức, Hy Lạp, Hungary, Israel, Italy, Nhật Bản, Liechtenstein, Luxembourg, Malaysia, Monaco, Hà Lan, New Zealand, Na Uy, Ba Lan, Bồ Đào Nha, Romania, Singapore, Slovakia, Hàn Quốc, Tây Ban Nha, Thụy Điển, Thụy Sĩ, Vương quốc Anh và Hoa Kỳ (tháng 8 năm 2010) với hợp lệ visa du lịch Kazakhstan có thể đi du lịch cũng cho Talas, Chui (bao gồm cả thủ đô Bishkek) và Issyk Kul oblast của Kyrgyzstan. Tuy nhiên nếu bạn có một thị thực Kazakhstan đơn nhập cảnh và bạn vượt qua biên giới từ Kazakhstan đến Kyrgyzstan, bạn không thể quay trở lại Kazakhstan trên thị thực này. Hầu hết các nhân viên hải quan không biết về thỏa thuận này, mà có thể gây ra chướng ngại vật dài tại các cửa khẩu. Một thỏa thuận tương tự được áp dụng tương hỗ lẫn ở Kazakhstan, nhưng không cho tất cả các quốc gia nêu trên

Bằng đường hàng không

Sân bay quốc tế Manas

• Sân bay quốc tế Manas (IATA: FRU, ICAO: UCFM) ở Bishkek có các chuyến bay hàng ngày đến Istanbul, Moscow và London (thông qua Almaty). Ngoài ra có một số chuyến bay một tuần đến các trung tâm khu vực tại Tashkent, Ürümqi và một chuyến bay hàng tuần đến Dubai. Sân bay này nằm khoảng 30 km về phía bắc của trung tâm thành phố. Sân bay là không hiện đại, nhưng hiệu quả và có một sảnh VIP tạo điều kiện xuất nhập cảnh nếu bạn cần các dịch vụ thoải mái hơn. Kiểm soát không lưu được cung cấp bởi Không quân Hoa Kỳ như một phần của thỏa thuận với Trung tâm Vận hàng không Manas hỗ trợ các chiến dịch ở Afghanistan.

Một visa khi nhập cảnh có thể được phát hành tại sân bay quốc tịch của nhiều quốc gia.

Một xe taxi đến và đi từ trung tâm thành phố có giá cước khoảng 500 SOM, nhưng bạn phải chuẩn bị để đàm phán từ một mức giá cao hơn nhiều. Lưu ý rằng hầu hết các chuyến bay quốc tế đến trong buổi sáng rất sớm, vì vậy các lái xe taxi sẽ yêu cầu một mức giá cao hơn dựa trên những giờ cuối hoặc đầu năm.

Bằng tàu hỏa

Xe lửa đến Bishkek khởi hành từ Moscow (ga Kazanskaia) một vài lần một tuần (3714 km, chuyến đi phải mất hơn 3 ngày) đi qua Kazakhstan (thị thực quá cảnh Kazakhstan là cần thiết cho hầu hết các công dân không CIS). Thông tin chi tiết có thể được tìm thấy tại poezda.net hoặc rzd.ru (trang thứ hai chỉ ghi bằng tiếng Nga và có hiện tại giá vé mà khoảng 100EUR trong năm 2008 cho "plackartniy" lớp). Trên tàu không được phép để mang lon nhiên liệu bếp lò di động.

Ngôn ngữ

Ngôn ngữ của Kyrgyzstan là tiếng Nga và tiếng Kyrgyzstan, một ngôn ngữ gốc Thổ Nhĩ Kỳ liên quan đến tiếng Uzbekistan, tiếng Kazakhstan, và, tất nhiên, cả tiếng Thổ Nhĩ Kỳ. Tiếng Kyrgyzstan là phổ biến hơn ở các vùng nông thôn trong khi tiếng Nga là ngôn ngữ được sử dụng ở các thành thị, và nó không phải là hiếm gặp gỡ những người dân tộc Kyrgyzstan trong Bishkek người không thể nói Kyrgyzstan. Tiếng Anh, trong khi ngày càng trở nên phổ biến hơn, vẫn còn hiếm khi nói, vì vậy để giao tiếp hiệu quả người ta phải ít nhất tìm hiểu một vài từ cơ bản (có, không, xin vui lòng, cảm ơn bạn, vv) bằng tiếng Nga hoặc Kyrgyzstan, tùy thuộc vào địa điểm. Nếu bạn đang bị lạc đường, thử hỏi những người trẻ tuổi, đặc biệt là sinh viên. Giống như hầu hết các phần còn lại của Liên Xô cũ, Kyrgyzstan sử dụng bảng chữ cái Cyrillic.

Mua sắm

Thức ăn

Ẩm thực Kyrgyzstan là sản phẩm của một lịch sử lâu dài của du canh du cư thịt là món ăn chủ yếu áp đảo. Và nếu chúng ta đang nói đến áp đảo, nó có nghĩa là thực sự áp đảo. Những người ăn chay có thể muốn xem xét lại thói quen của họ, mua trái cây của riêng mình tươi, rau, và bánh mì tươi từ một trong những gian hàng nhỏ hay chợ thực phẩm là phổ biến trong tất cả các thành phố, ăn ở nhà hàng Trung Hoa chỉ ăn bành mỳ và uống trà.

Laghman, xà lách, và trà xanh, một bữa ăn quán cà phê đơn giản

Besh barmak ("năm ngón tay") là món ăn nước dân tộc của Kyrgyzstan (người Kazakh có lẽ sẽ không đồng ý). Để nấu, người ta giết thịt một con cừu hay con ngựa và hầm trong một nồi lớn. Món này được làm món khai vị. Thịt sau đó được phân chia giữa những người ở bàn ăn. Mỗi người tham dự nhận được miếng thịt phù hợp với địa vị xã hội của họ. Đầu và mắt của con ngựa/lừa hầm được dành riêng cho khách mời danh dự. Thịt còn lại được trộn lẫn với mì và, đôi khi với hành tây, và theo truyền thống ăn từ một món ăn lớn chung bằng cách dùng tay bốc, mặc dù ngày nay người ta thường ăn bằng thìa và nĩa hơn. Người Kyrgyzstan thích ăn thức ăn có nước nói chung, những thực phẩm được phục vụ như loại mì ống ở Nga (pelmene), họ thích nó như canh.

Các món ăn phổ biến ở Kyrgyzstan cũng phổ biến ở các nước khác trong khu vực Trung Á. Plov hoặc osh là một món cơm thập cẩm mà ở mức tối thiểu bao gồm cà rốt thái sợi, hành tây, thịt bò hoặc thịt cừu, và rất nhiều dầu, đôi khi nho khô. Manti là bánh bao hấp bình thường chứa hoặc thịt cừu, thịt bò, nhưng đôi khi bí ngô. Samsa là thịt (mặc dù đôi khi rau hoặc pho mát) bánh nướng mà có hai loại: bong tróc và tandoori. Flaky Somsa được làm bằng bột phyllo trong khi tandoori somsa có một lớp vỏ cứng rắn hơn, phía dưới đó có nghĩa là để được cắt bỏ và loại bỏ, không ăn. Lagman là một món mì kết hợp với ẩm thực người Duy Ngô Nhĩ, nhưng bạn có thể tìm thấy ở khắp mọi nơi từ bán đảo Crimea để Ujgurs. Hầu hết thời gian nó được phục vụ dưới dạng xúp, đôi khi như mì ống. Các thành phần cơ bản của Lagman (mì đồng bằng và rau gia vị trộn lẫn với thịt cừu hoặc thịt bò) có thể được chiên với nhau, được ăn bằng cách món này chồng lên món kia, hoặc ăn riêng. Shashlik (món thịt nướng xiên) có thể được làm từ thịt bò, thịt cừu, hoặc thịt lợn và thường được phục vụ với hành tươi, dấm và bánh mì

Hầu như tất cả các bữa ăn Kyrgyzstan có kèm theo trà (trà xanh hoặc trà đen) và một ổ bánh mì tròn được gọi là một lepeshka. Bánh mì truyền thống được xé ra cho mọi người bởi một người tại bàn. Ở miền Nam Kyrgyzstan, nhiệm vụ này được dành riêng cho nam giới, nhưng ở miền Bắc đó là thường xuyên hơn được thực hiện bởi phụ nữ. Tương tự như vậy, chè ở miền Bắc thường được đổ phụ nữ, trong khi ở miền Nam nó thường được đổ bởi những người đàn ông.

Vào cuối bữa ăn, người Kyrgyzstan trong một số trường hợp sẽ làm lễ cầu nguyện. Đôi khi một số từ được nói, nhưng thường xuyên hơn lời cầu nguyện có dạng đặt tay chiếu lệ của bàn tay trên mặt. Theo sự dẫn đầu của chủ nhà để tránh làm mất lòng do không hiểu tín ngưỡng địa phương.

Làm

• Đi lang thang xung quanh Osh Bazaar - chợ phương Đông truyền thống ở Bishkek bán tất cả mọi thứ từ các loại gia vị để máy rửa bát
• Mua hàng giá rẻ của Trung Quốc trong Dordoi Bazaar - Chợ lớn nhất ở Trung Á, nằm 20 phút về phía bắc của thủ đô Bishkek
• Bơi, đi thuyền và tắm nắng trong Issyk Kul - Hồ núi lớn thứ hai ở độ cao cao nhất thế giới
• Ở trong một lều gần Tash Rabat - tàn tích của một Caravansarai trong Naryn Oblast
• Sống như một người du mục ở Sơn Kul - hồ núi ở độ cao cao hơn ít đến thăm Issyk Kul và lý tưởng cho thấy cuộc sống Kyrgyzstan bán du mục truyền thống trong hành động
• Đi lang thang hoặc leo lên trong Altyn Arashan - một thung lũng hẻo lánh một chiếc xe jeep 2 giờ đi xe từ Karakol
• Thám hiểm đến cao đểm Lenine, 7134m - phía Nam thành phố Osh.
• Cưỡi ngựa gần Toktogul - 3 ngày phiêu lưu trên con ngựa