Tanzania

Vị trí
Quốc kỳ
Thông tin cơ bản
Thủ đô	Dodoma (moved from Dar es Salaam in 1973)
Chính phủ	Republic
Tiền tệ	Tanzanian shilling (TZS)
Diện tích	945,087 km2
Dân số	37,187,939 (July 2002 est.)
Ngôn ngữ	Kiswahili or Swahili (official); English (official, commerce); Arabic (in Zanzibar), and many local languages.
Tôn giáo	Mainland - Christian 30%, Muslim 35%, indigenous beliefs 35%; Zanzibar - 99% Muslim
Hệ thống điện	230V/50Hz (Indian or UK plug)
Mã số điện thoại	+255 (007 from Kenya and Uganda)
Internet TLD	.tz
Múi giờ	UTC +3

Cộng hòa Thống nhất Tanzania' là một đất nước ở bờ biển phía đông Châu Phi. Phía bắc giáp Kenya và Uganda, phía đông giáp Burundi và Cộng hòa Dân chủ Congo ở phía tây, và phía nam giáp Zambia, Malawi và Mozambique. Bờ biển phía đông là Ấn Độ dương.

Tổng quan

Lịch sử

Vào khoảng thế kỉ 1, người Bantu đã đến định cư ở vùng này. Từ thế kỉ 10, các thương gia Ấn Độ, Indonesia, Ba Tư và Ả Rập mang tơ lụa và vải bông châu Á đến vùng bờ biển và các đảo lân cận để đổi lấy vàng, ngà voi và nô lệ. Sau khi Vasco da Gama phát hiện ra xứ sở này năm 1498, người Bồ Đào Nha bắt đầu đến vùng bờ biển Tanzania và muốn giành quyền kiểm soát việc buôn bán đang thịnh đạt nơi đây. Suốt thế kỉ 16 người Ả Rập nhiều lần nổi dậy chống lại, buộc người Bồ Đào Nha phải rút khỏi Tanzania. Người Ả Rập giành quyền thống trị từ năm 1652. Đầu thế kỉ 19, vương quốc Hồi giáo Uman được thành lập tại đảo Zanzibar và các vùng lãnh thổ ven biển. Vào thời đó, người Ả Rập kiểm soát các đường mậu dịch vùng nội địa, dân cư ở đây trao đổi ngà voi và nô lệ để lấy vũ khí. Từ năm 1890, Anh đặt quyền bảo hộ tại đảo Zanzibar và các vùng ven biển trong khi Đức kiểm soát vùng cao nguyên và lập thuộc địa Đông Phi thuộc Đức. Năm 1920, vùng lãnh thổ này đặt dưới sự ủy trị của Anh với tên gọi Tanganyika.

Sau chiến tranh thế giới thứ hai, phong trào dân tộc phát triển dưới sự dẫn dắt của Julius Nyerere, nhà lãnh đạo Liên minh Dân tộc châu Phi Tanganyika. Năm 1961, trong khi vương quốc Hồi giáo Zanzibar vẫn còn thuộc quyền bảo hộ của Anh, Tanganyika tuyên bố độc lập. Năm 1964, Tanganyika hợp nhất với Zanzibar, hình thành nên Cộng hòa Thống nhất Tanganyika và Zanzibar, sau này đổi tên thành Cộng hòa Thống nhất Tanzania. Tanzania trở thành một thành viên của Khối Thịnh vượng chung Anh từ sau khi giành được độc lập năm 1961. Julius Nyerere trở thành nguyên thủ quốc gia. Năm 1965, Nyerere tiến hành quốc hữu hóa và thành lập các hợp tác xã nông nghiệp. Năm 1966, thủ đô của Tanzania được chính thức chuyển từ Dar es Salaam tới Dodoma, mặc dù nhiều cơ quan chính phủ vẫn còn đặt ở thủ đô cũ. Năm 1985, Ali Hassan Mwinyi được bầu làm Tổng thống. Mwinyi theo đuổi chính sách tự do hóa nền kinh tế.

Năm 1995, Benjamin Mikapa trở thành nhà lãnh đạo mới sau cuộc tuyển cử Tổng thống tự do lần đầu tiên. Mikapa tìm cách gia tăng hiệu quả kinh tế, giải quyết vấn đề ô nhiễm môi trường và nạn phá rừng. Với hơn 1.000.000 người bị nhiễm HIV, việc quan tâm và phòng ngừa bệnh AIDS trở thành mục tiêu chính trong việc chăm sóc sức khỏe cộng đồng. Trong chính sách đối ngoại, Tanzania đóng vai trò ngoại giao hàng đầu trong vùng Đông Phi, đứng ra tổ chức các cuộc đàm phán hòa bình cho các phe tham chiến của nước Burundi láng giềng. Năm 2000, Mikapa tái đắc cử Tổng thống.[2]

Tháng 12 năm 2005, Tanzania vừa bầu cử Tổng thống. Ông Jakaya M. Kikwete trúng cử Tổng thống với hơn 80% phiếu bầu, đồng thời là Chủ tịch Đảng Cách mạng Tanzania (CCM-Đảng cầm quyền). Nội bộ Tanzania ổn định, nhưng vẫn tồn tại mâu thuẫn về quyền lực giữa các bộ tộc, phe phái cũng như giữa Tanganyika và Zanzibar. Zanzibar (dân số nửa triệu) có chính phủ, Tổng thống riêng. Tanganiyka cũng đang đòi có những cơ cấu tương tự.

Tanzania thực hiện chính sách không liên kết, sẵn sàng hợp tác với tất cả các nước, chống đế quốc, thực dân, chủ nghĩa phân biệt chủng tộc, ủng hộ các phong trào giải phóng dân tộc.

Tanzania là thành viên của Tổ chức Thống nhất châu Phi (OUA), của Liên Hiệp Quốc và Phong trào không liên kết. Tanzania có vai trò quan trọng trong việc duy trì đoàn kết châu Phi và tích cực góp phần thúc đẩy hợp tác Nam-Nam.

Tanzania có quan hệ tốt và nhận nhiều viện trợ của các nước phương Tây, nhất là Mỹ và Trung Quốc. Tanzania là thành viên của Cộng đồng Đông Phi (East African Community-EAC) và Cộng đồng Phát triển miền nam châu Phi (Southern Africa Development Community-SADC). Năm 2002, các nước EAC đã cố gắng để đi đến ký kết Nghị định thư về thành lập Liên minh thuế quan EAC vào tháng 11 năm 2003, tiếp tục các thủ tục để mở thị trường chứng khoán ở Dar es Salaam, Nairobi và Kampala. Các nước EAC cũng đang cố gắng hoàn tất dự thảo Chiến lược phát triển ngành nông nghiệp EAC với mục tiêu tăng cường hợp tác trong lĩnh vực nông nghiệp và an ninh lương thực và phân tích các cơ hội và thách thức trong việc phát triển vùng hồ Victoria thành một khu vực tăng trưởng kinh tế đặc biệt.

Địa lý

Tanzania nằm ở Đông Phi, gồm một phần lục địa (Tanganyika cũ) và các đảo Zanzibar và Pemba. Bắc giáp Uganda (hồ Victoria làm thành một phần biên giới) và Kenya, Nam giáp Mozambique và Malawi, Đông giáp Ấn Độ Dương, Tây giáp Rwanda, Burundi và Cộng hòa Dân chủ Congo (một phần hồ Tanganyika tạo thành biên giới chung giữa hai nước).

Cao nguyên miền Trung ít màu mỡ có độ cao trung bình 1.200 m, các con sông bắt nguồn từ vùng cao nguyên này đổ vào các hồ Malawi, hồ Tanganyika thuộc vùng lũng hẹp dài Great Rift Valley ở phía Tây và hồ Victoria ở phía Bắc hoặc chảy băng qua vùng đồng bằng ven biển phía Đông. Các ngọn núi lửa Uhuru (tên cũ: Kilimanjaro) cao 5.895 m, Meru và Ngorongoro tập trung ở vùng phía Bắc. Bờ biển ít bằng phẳng và có nhiều đá ngầm. Các vùng rừng thưa và thảo nguyên ở đây có một hệ động vật hoang dã rất phong phú

Tanzania có phần đông-bắc là vùng núi, nơi có đỉnh Kilimanjaro, điểm cao nhất châu Phi. Phía nam và đông là hồ Victoria (hồ rộng nhất châu Phi) và hồ Tanganyika. Miền trung Tanzania gồm cao nguyên rộng lớn, với đồng bằng và vùng đất trồng trọt. Bờ biển phía đông nóng và ẩm ướt.

Tanzania có nhiều công viên sinh thái rộng và rất đẹp, trong đó nổi tiếng có công viên quốc gia Serengeti ở phía nam.

Khí hậu

Tanzania có khí hậu nhệt đới. Ở các vùng cao, nhiệt độ phân bố giữa 10 và 20 °C (50 and 68 °F) tương ứng theo mùa đông và hè. Phần còn lại của đất nước, nhiệt độ hiếm khi nào dưới 20 °C (68 °F). Khoảng thời gian nóng nhất rơi vào tháng 11 đến tháng 2 (25–31 °C / 77–87,8 °F trong khi khoảng thời gian lạnh nhất rơi vào giữa tháng 5 và tháng 8 (15–20 °C / 59–68 °F). Nhiệt độ trung bình hàng năm là 32 °C (89,6 °F). Khi hậu lạnh hơn ở các vùng núi cao.

Tanzania có hai vùng mưa chính. Một vùng có một mùa mưa (tháng 12–tháng 4) và vùng còn lại có hai mùa mưa (tháng 10-tháng 12 và tháng 3–tháng 5). Vùng trước phân bố ở miền nam, tây nam, trung và những phần phía tây của đất nước, vùng còn lại ở phía bắc và vùng biển phía bắc.

Ở kiểu hai mùa mưa, tháng 3-tháng 5 được gọi là mùa mưa dài hay Masika, trong khi khoảng thời gian tháng 10-tháng 12 được gọi là mùa mưa ngắn hay Vuli. Đất nước nằm gần xích đạo nên khí hậu nóng và ẩm. Những cơn gió gây mưa đến sớm nhất ở vùng ven biển phía đông

Chính trị

Tanzania theo thể chế cộng hòa tổng thống.

Theo Hiến pháp 1965, quyền lực chính quyền được tập trung vào tay Tổng thống - được bầu trực tiếp cho nhiệm kỳ 5 năm. Tổng thống sẽ chỉ định 2 phó Tổng thống (một người là Tổng thống của Zanzibar (bán đảo tự trị) và người kia là Thủ tướng của Chính phủ hợp nhất. Quyền lập pháp được tập trung vào Quốc hội - có nhiệm kỳ năm năm và gồm có 295 ghế trong đó 232 ghế đại biểu được bầu trực tiếp cùng một số đại biểu được bầu gián tiếp.

Tuy nhiên, do tình hình thay đổi và dưới sức ép của các lực lượng chính trị, tháng 2 năm 1992, CCM (Đảng Cách mạng Tanzania) đã nhất trí tán thành hệ thống chính trị đa đảng và ngày 17 tháng 6 năm 1992 đã thông qua đạo luật cho phép các chính đảng đối lập hoạt động.

Nội bộ Tanzania ổn định, nhưng vẫn tồn tại mâu thuẫn về quyền lực giữa các bộ tộc, phe phái cũng như giữa Tanganyika và Zanzibar. Zanzibar là bán đảo tự trị (dân số nửa triệu) có chính phủ, Tổng thống riêng. Tanganiyka cũng đang đòi có những cơ cấu tương tự.

Tháng 12 năm 2005, Tanzania vừa bầu cử Tổng thống. Ông Jakaya M. Kikwete trúng cử Tổng thống với hơn 80% phiếu bầu, đồng thời là Chủ tịch Đảng Cách mạng Tanzania (CCM-Đảng Cầm quyền).

Quốc hội Tanzania gồm 274 thành viên, trong đó 232 thành viên được bầu trực tiếp theo phổ thông đầu phiếu, 37 thành viên được phân cho phụ nữ do Tổng thống đề cử, 5 thành viên là thành viên của Hạ nghị viện Zanzibar, các nghị sĩ Quốc hội có nhiệm kì 5 năm. Đảo Zanzibar có cơ quan lập pháp riêng: Hạ nghị viện Zanzibar gồm 50 thành viên, được bầu trực tiếp theo phổ thông đầu phiếu, nhiệm kì 5 năm.

Cơ quan tư pháp là Tòa Thượng thẩm; Tòa án cấp cao, các thẩm phán do Tổng thống bổ nhiệm.

Kinh tế

Kinh tế Tanzania phụ thuộc vào nông nghiệp (chiếm một nửa GDP) chiếm 90% nhân lực. Nông nghiệp là nguồn cung cấp chủ yếu cho thu nhập quốc dân và chiếm 85% lượng hàng xuất khẩu, nhưng kỹ thuật canh tác lạc hậu, sản lượng thấp nên hàng năm phải nhập khẩu lương thực... Cơ giới hóa chỉ tập trung ở các nông trường, đồn điền, trang trại của tư bản ngoại quốc. Các công ty của Tanzania nhập gạo của Việt Nam đều đánh giá gạo của Việt Nam có chất lượng tốt, giá cả phải chăng.

Với khí hậu tốt và đa dạng, đất đai màu mỡ, mặc dù ngành du lịch và ngành mỏ trong những năm gần đây ngày càng trở nên quan trọng nhưng ngành nông nghiệp vẫn duy trì chỗ đứng trong nền kinh tế. Nó đóng góp đáng kể đối với tăng trưởng toàn diện, xuất khẩu, việc làm, và các ngành khác. Tỷ lệ tăng trưởng ngành nông nghiệp năm 2001 và 2002 đạt 5% và ước tính đạt 5,5%.

Sự tăng trưởng thấp của ngành nông nghiệp phần lớn do điều kiện khí hậu không thuận lợi tại một số khu vực của đất nước. Nông nghiệp chiếm 54% GDP, 70% ngoại hối và sử dụng 80% lực lượng lao động của quốc gia. Vì vậy, Chính phủ đề ra mục tiêu tỷ lệ tăng trưởng nông nghiệp duy trì ít nhất 10% do sự tác động của nó đến xóa đói giảm nghèo.

Vùng

Các vùng của Tanzania

Trung Tanzania Một vùng cao nguyên đồng cỏ

Đông Bắc Tanzania Nơi có đỉnh Kilimanjaro cao nhất châu Phi

Tây Bắc Tanzania Có vùng Hồ Lớn và vườn quốc gia Serengeti

Pembwe và Đông Nam Vùng biển nóng ẩm, nơi có thành phố Dar es Salaam

Cao nguyên phía nam Vườn quốc gia Ruaha, núi lửa, hồ miệng núi lửa, thắng cảnh tự nhiên, thác nước và bãi biển Matema xinh đẹp

Zanzibar Một hòn đảo ven biển ở Ấn Độ Dương

Thành phố

• Dar es Salaam

• Arusha
• Dodoma
• Kigoma
• Mbeya
• Moshi
• Morogoro
• Mwanza
• Mtwara

Đến

Visa

Không cần visa cho khách nhập cảnh ở lại ít hơn 3 tháng đối với công dân của Namibia, Romania, Rwanda, Hồng Kông, Malaysia và các nước thành viên liên bang (ngoại trừ Vương quốc Anh, Canada, Bangladesh, New Zealand, Nigeria, Ấn Độ và Nam Phi). Một Visa du lịch có giá trở lại 50 USD hoặc 100 USD cho một lần ba tháng và thị thực nhập cảnh đôi ba tháng, một cách tương ứng. Visa có thể được cấp khi hạ cánh tại Dar es Salaam, Kilimanjaro, Mwanza và cảng đến. Được thông báo rằng việc chờ đợi có thể đặc biệt dài nếu chuyến bay của bạn đến cùng một lúc như các chuyến bay quốc tế khác. Thị thực có giá trị trong khoảng thời gian từ ngày phát hành. Tuy nhiên, việc có được một thị thực trước khi đến là rất khuyến khích. Chủ sở hữu của một hộ chiếu Hoa Kỳ chỉ có thể có được một thị thực nhập cảnh 100 đô la Mỹ. Du khách Mỹ khởi hành từ Mỹ có thể trả 20 USD cho một dịch vụ cao điểm, trong đó có ba ngày làm việc. Trang web của Đại sứ quán Tanzania ở Mỹ cung cấp cho các yêu cầu hiện tại. Visa cũng có thể được lấy từ bất kỳ cơ quan ngoại giao của Tanzania ở nước ngoài. Thị thực khi nhập Zanzibar là 50 USD và 25 USD khi ra đi.

Bằng đường hàng không

Tanzania có 03 sân bay quốc tế: Jullius Nyerere (Dar es Salaam), Kilimanjaro (Arusha) và Zanzibar. Hiện chưa có đường bay thẳng từ Việt Nam đến Tanzania. Có hai hãng hàng không bay từ Việt Nam đi Tanzania là: Quatar, Emirates và Kenya Airways. Tại các sân bay Tanzania có rất nhiều người đề nghị được hỗ trợ bốc dỡ hành lý cho bạn và sau đó sẽ xin bạn một ít tiền, bạn nên lịch sự từ chối và tự mình làm các thủ tục.

Bằng tàu hỏa

Tàu hỏa.

hệ thống xe lửa cũ và lạc hậu, chuyên chở người và hàng hóa từ Dar es Salaam đi các tỉnh.

Bằng buýt

Xe bus nội đô thường là xe cũ, chất lượng và dịch vụ chưa thật tốt, kém hơn hệ thống xe bus ở Việt Nam. Xe bus đường dài (xe 25-50 chỗ) tương tự như xe đường dài ở Việt Nam nhưng chất lượng kém hơn.

Bằng tàu thuyền

có hai phương tiện di chuyển từ Dar es Salaam đi Zanzibar là máy bay và phà, thuyền máy cao tốc. Phà đã từng bị lật do di chuyển trong thời tiết xấu. Bạn nên sử dụng thuyền máy cao tốc, dịch vụ và chất lượng tốt hơn phà dân dụng và nên đi vào ban ngày (thời tiết tốt, sóng biển êm và tầm nhìn tốt hơn). Sử dụng phà dân dụng có nhiều rủi ro hơn như: bị móc túi, khi tàu quá đông khách không đủ phao cứu sinh cho hành khách, công tác cứu hộ và cảnh báo còn rất hạn chế. Bạn phải tự chủ các biện pháp bảo đảm an toàn cho mình. Nên mua vé ngay trong bến phà, không mua vé ở các đại lý trung gian.

Mua sắm